Konferencja naukowa – Po Czarnobylu: miejsce katastrofy w dyskursie współczesnej humanistyki

Zapraszamy do wzięcia udziału w konferencji naukowej: Po Czarnobylu: miejsce katastrofy w dyskursie współczesnej humanistyki, która odbędzie się w Krakowie 26 i 27 kwietnia 2016 r.

„Wiek XX przyniósł widmo apokalipsy w postaci katastrofy nuklearnej, wieszczącej możliwość ostatecznego kresu człowieka. W życiu codziennym strach przed zagładą jądrową podsycano przez doniesienia z frontów „zimnej wojny”. W kanonie filozofii nowoczesnej żywotny był nurt krytyczny wobec cywilizacji Zachodu: techniki, metafizyki, technologizacji, mających prowadzić do samounicestwienia. Z tych katastroficznych nastrojów współczesności wyłania się dyskurs apokaliptyczny i nuklearny krytycyzm.

Jeśli „literatura” będzie nazwą nadaną przez nas temu zbiorowi tekstów, których istnienie, możliwość oraz znaczenie są najbardziej radykalnie zagrożone, po raz pierwszy i ostatni, katastrofą nuklearną, to ta definicja pozwala naszym myślom uchwycić istotę literatury, jej radykalną wątłość położenia oraz jej radykalną historyczność; lecz jednocześnie literatura daje nam do myślenia totalność tego, co jest – podobnie jak literatura – w niej wystawione na takie samo zagrożenie, konstytuowane przez tę samą strukturę fikcjonalności historycznej, wytwarzające i żywiące swój własny referent.

Tak pisze Jacques Derrida w eseju No Apocalypse, Not Now (full speed ahead, seven missiles, seven missives) [Żadnej apokalipsy, nie teraz (cała naprzód, siedem pocisków, siedem orędzi)]. Filozof przedstawia światu możliwość ostatecznej katastrofy, kierując humanistykę na nowe tory myślenia o końcu. Sam natomiast schronienie przed zagładą znajduje w archiwum/bibliotece, także tych wirtualnych. Apokaliptyczny Derrida choć ogranicza swe rozważania do tekstowych wytworów kultury, to dostrzega potencjał zagrożenia nuklearnego i pozostawia czytelnika w pewności, że koniec świata dzieje się już.

Postmodernizm, silnie wiązany przez Derridę z epoką nuklearną, zyskał na gruncie kultury wschodnioeuropejskiej wyraźny odcień – (od)cień atomowego grzyba po wybuchu z 26 kwietnia 1986 r. i na odwrót – dyskurs czarnobylski wprowadził literatury Europy Wschodniej w ponowoczesność.”

Podczas konferencji organizatorzy proponują spojrzenie na literaturę i humanistykę z perspektywy 1986 r. i zapraszają do dyskusji przedstawicieli różnych dyscyplin naukowych.

Proponowane zagadnienia badawcze:

zmierzch, upadek, kres a katastroficzne nastroje współczesności
katastrofa jako Wydarzenie
literackie i kulturowe reprezentacje katastrofy
nieobecność i ślad w miejscach katastrof
katastrofy w archiwum pamięci zbiorowej
katastrofa w wyobrażeniu, katastrofa realna
rok 1986 jako cezura
Czarnobyl w literaturze i dyskursie
Czarnobyl w kontekście antropologii ekologicznej
ekotopia Czarnobyl – mapowanie przestrzeni katastrofy
po Czarnobylu – postradzieckie myślenie w/o literaturze

Szczegółowe informacje dotyczące zgłoszeń.

Organizatorzy konferencji:
Wydział Polonistyki oraz
Katedra Ukrainistyki Instytutu Filologii Wschodniosłowiańskiej
Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego

Serdecznie zapraszamy!