Ukraina przed wiekami

0
1431

Kto nie widział jeszcze wystawy Ukraina przed wiekami niech się spieszy. Muzeum Archeologiczne w Krakowie zamknie ją w maju, po rocznym udostępnieniu dla zwiedzających. Każdy, kto zdecyduje się ją obejrzeć, będzie miał możliwość zapoznania się z historią dzisiejszej Ukrainy, sięgającą ponad 6 tysięcy lat wstecz.

Zwiedzanie można rozpocząć od zapoznania się z informacją na temat okoliczności powstania ekspozycji. Dowiadujemy się o badaniach archeologicznych prowadzonych głównie w Podhorcach (teren dzisiejszej Ukrainy). Poznajemy autorów dawnych dzieł, których teksty będą wprowadzać nas w kolejne epoki. Wśród wielu historyków pojawiają się Nestor, Jordanes oraz Herodot, który zasłynął głównie z relacji wojen perskich i historii starożytnej Grecji, przez co zyskał przydomek Ojca Historii.

Fragment ekspozycji "Ukraina przed wiekami"

Zaczynamy od IV tysiąclecia p.n.e. Czytamy o protocywilizacji i wchodzącej w jej skład kulturze trypolskiej. Na szczególną uwagę zasługuje tu ceramika oraz różnej wielkości figurki kobiet, które odnoszą się do kultu płodności i matriarchatu. Kolejno przechodzimy do neolitu, z czasów którego zachowały się wytwory kultury amfor kulistych. Możemy obejrzeć przedmioty codziennego użytku wykonane w technice kamienia gładzonego.

Z pierwszej epoki prehistorycznej wchodzimy w epokę brązu. Poznajemy skarby kultury komarowskiej datowane na II – I tys. lat p.n.e. Przy kolejnej gablocie odkrywamy historię starożytnych ludów koczowniczych pochodzących z terenów Krymu (Kimmerowie), obszarów między Ałtajem a dolną Wołgą (Scytowie) i znanych nam Sarmatów. Zauważalnych jest wiele podobieństw z historią państwa polskiego, głównie w opisie chrztu Rusi Kijowskiej oraz dziejach ludów zamieszkujących jej tereny.

Więcej uwagi należy poświęcić przepięknej ceramice pochodzącej z czasów, gdy północne tereny Morza Czarnego były kolonizowane przez Greków. Możemy obejrzeć cudownie zdobione, w pełni zachowane naczynia, które wykonane zostały 2,5 tys. lat temu!

W pełni zachowana ceramika datowana na 2 połowę I tysiąclecia p.n.e.

W opisie okresu obejmującego III, IV i V w. n.e. czytamy: „Tak skończył się antyk, a zaczęło średniowiecze – epoka, w której barbarzyńcy pod wpływem upadłego imperium stworzyli cywilizację Zachodu”. Wszystko byłoby dobrze, gdybyśmy wcześniej nie trafili na opis jak owi barbarzyńcy popijali napoje z rozłupanych i oczyszczonych czaszek swoich wrogów. Historia plemion zamieszkujących niegdyś tereny dzisiejszej Ukrainy oraz reszty obszaru na północ od Grecji jest bardzo ciekawa w kontekście rozwoju i pokojowych poczynań dzisiejszego Zachodu.

Średniowiecze z kolei przyniosło „początek prawosławia wschodnio-słowiańskiego”. Oglądamy więc głównie dewocjonalia wykonane z różnych kruszców. Przez Kulturę Staroruską i pradzieje koczowników zamieszkujących step europejski, docieramy do „Dziejów mniej odległych”, które zamykają ekspozycję. Dopełnieniem całości jest witryna usytuowana na środku sali, która prezentuje historię wspomnianego chrztu z 988 roku.

Cała wystawa posiada ogromne walory edukacyjne, zwłaszcza w kontekście kategoryzacji pradziejów ludzkości. Zamieszczone powyżej gablot grafiki stanowią jej ciekawe uzupełnienie. Brakuje trochę ekspozycyjnych urozmaiceń choćby w postaci multimedialnych wizualizacji. Wprawdzie Radosław Liwoch – twórca Ukrainy przed wiekami napisał o wystawie, że „powinna dać oddech od wszechogarniającej mody na wirtualizację”, jednak rekursywny i przewidywalny sposób przedstawienia kolejnych okresów w dziejach Ukrainy staje się z czasem po prostu nudny.

Autor we wstępie słusznie zwraca uwagę na mnogość prezentowanych zabytków. Ich ilość oraz przekrój czasu, z którego pochodzą są imponujące. Polecam obejrzenie tej wystawy każdemu. Czytelny sposób jej przedstawienia sprawia, iż nawet największy archeologiczny laik wyciągnie z niej wartościową wiedzę na temat dziejów naszego wschodniego sąsiada.

Ukraina przed wiekami, Muzeum Archeologiczne w Krakowie, 31-002 Kraków, ul. Senacka 3, wystawa będzie czynna do maja 2013 roku. ')}

Dodaj odpowiedź