Dialog poprzez tekst – modyfikacja poetyckiego myślenia (4)

Zawsze interesowało mnie, jak będą przyjmowali ten kryzys ekonomiczny n najlepsi przyjaciele Ukraińców – Polacy. Byłam przyjemnie zaskoczona gościnnością Bogdana Zadury: „czy wpuściłbyś pod swój dach/ uchodźcę z Ukrainy?…”, na co pisarz odpowiada: „Andrija Bondara i Sofijkę/ nawet z dzieckiem/ i z teściami/ tak”. I tutaj przy okazji również ironizuje: „ale czy także/ z dwoma psami/ tego nie wiem”. Również Bogdan Zadura przyjąłby Hałynę Kruk, Katię Babkinę, Dmytra Pawłyczkę, Lubow Jakymczuk, Dzwinkę, Bohdanę Matijasz i innych. Ironię wyczuwa się w mówieniu o Ukraińcach na emigracji: „no nie Maryjka Martysiewicz to Białorusinka, Igor Biełow to Rosjanin/ a Machno od czternastu lat/ mieszka nie w Tarnopolu ale w Nowym Jorku/ więc najpierw niech Amerykanie/ zniosą dla Polaków wizy”. Tutaj właśnie chodzi o tę relację z człowiekiem – pisała o niej Klaudia Muca w swej recenzji – którego wojenna trauma bezpośrednio dotyczy.

Klaudia Muca zauważa, że „na Wschodzie bez zmian… wojna trwa…” i mówi o dwóch wojnach: ukraińskiej – to jest sprawa zrozumiała – i o polskiej „wojnie”, którą jest kolaż komunikatów. Zdziwiło mnie to, ponieważ – jak mówi autorka recenzji – chodzi tu o reprezentację medialną, która tworzy iluzję kontaktu. Ale taki kontakt jest jednostronny, co zmniejsza szanse na komunikację i wzmaga intuicyjny lęk przed Wschodem.

Właśnie ten problem niezrozumienia i dualistycznego przekazu informacji ilustruje swym wizualnym wierszem Aneta Kamińska:

„(eks) (tremiści) (tremoliści)

(bandery) (ści) (ban) (duryści)

(nacjo) (naliści) (maliści)

(fa) (szyści) (czyści)

(na) (ziści) (ziści się)

(cie)

W drodze

drodzy

moi

skrajni

u

kra

inni”

Tekst jest częścią dwugłosu o poezji ukraińskiej, opartego na antologii Wschód-Zachód. Wiersze z Ukrainy i dla Ukrainy pod redakcją Anety Kamińskiej, i odnosi się do tekstu Klaudii Mucy Zakłócona transmisja i martwy szczur. Poezja o Ukrainie (1).