Etiudę&Animę można nazwać festiwalem wyjątkowym. A wyróżnienie się na kulturalnej mapie Krakowa jest nie lada wyzwaniem. Festiwal ten robi to jednak całkiem dobrze, skupiając się – w przeciwieństwie do reszty licznych festiwali filmowych – na dziełach krótkometrażowych. Mało popularne, trochę lekceważone przez masowego widza, odbiorcom kultury niszowej od dłuższego czasu kojarzą się z dostarczaniem niecodziennych artystycznych przeżyć.
Fantastyczna rzeczywistość
Przodują w tym oczywiście filmy animowane. Nie tylko forma ta pozwala na stworzenie dosłownie wszystkiego, ale także twórcy animacji krótkometrażowych częściej sięgają po nietypowe style animacji. Dzięki temu podczas festiwalu mogliśmy obejrzeć m.in. genialne Zapałki w reżyserii Géza M. Tótha, który ilustruje opowieść dziecięcego narratora za pomocą tytułowych przedmiotów codziennego użytku. Animacja ta otrzymała wyróżnienie. Ponadto na uwagę zasługuje Portret Suzanne w reżyserii Izabeli Plucińskiej. Historia mężczyzny walczącego z nieszczęśliwą miłością poprzez objadanie się, niespodziewanie ewoluuje w surrealistycznym kierunku. Dźwignie w reżyserii Boyoung Kima posługując się surową formą, poruszają niesłychanie istotne problemy etyczne. Natomiast Jeden z wielu Petry Zlonogi, przypominający formą twórczość na ostatniej kartce zeszytu, zabiera nas w rozważania egzystencjalne. Nie sposób nie wspomnieć o nagrodzonej Brązowym Jabberwockim Grze w chowanego. Barwna animacja Czeszki Barbory Halířovej w wyśmienity sposób ukazuje dziecięcą perspektywę upływu czasu. Dodatkowo, zachwyca stylem animacji, który przywodzi na myśl rysunki wykonane flamastrami.
Rozdanie nagród
Konkurs Anima
Nagroda Jury
Jury w składzie: Igor Kovalyov, Jacek Adamczak, Frank Braun, Jayne Pilling, Morten Tšinakov po obejrzeniu 67 filmów konkursowych przyznało następujące nagrody:
- Grand Prix – Złoty Jabberwocky Movements / Ruchy, reż. Dahee Jeong, Korea Południowa 2019
• Srebrny Jabberwocky Lola zhivaya kartoshka / Lola, żyjący ziemniak / Lola the living potato, reż. Leonid Shmelkov, Rosja, Francja 2018
• Brązowy Jabberwocky Schovka / Zabawa w chowanego / Hide N Seek, reż. Barbora Halířová, Czechy 2019
• Specjalny Złoty Jabberwocky (dla najlepszej etiudy studenckiej w konkursie ANIMA 2019 + 2 000 PLN) La Plongeuse / Nurek / The Diver, reż. Iulia Voitova, Francja 2018
Wyróżnienia:
- Castle / Zamek, reż. Ryotaro Miyajima, Japonia 2019.
- Entre sombras / Między cieniami / Between the shadows, reż. Mónica Santos, Alice Guimarães, Portugalia, Francja 2018.
- Matches / Zapałki, reż. Géza M. Tóth, Węgry 2019.
Wielki Niedoceniony, Nagroda Dyrektora Artystycznego Bogusława Zmudzińskiego:
Fizyka smutku / The Physics of Sorrow, reż. Theodore Ushev, Kanada
Nagrody pozaregulaminowe
- Nagroda SFP w wysokości 5 000 PLN dla reżysera najlepszego polskiego filmu animowanego: Jolanta Bańkowska za film Historia, Polska 2018
- Nagroda jury studenckiego: Roughhouse, reż. Jonathan Hodgson, Francja, Wielka Brytania 2018
- Nagroda publiczności: Entre sombras / Między cieniami / Between the shadows, reż. Mónica Santos, Alice Guimarães, Portugalia, Francja 2018
Postapokaliptyczne wizje i króliczki
Oprócz pokazów konkursowych, tegoroczna edycja Etiuda&Anima obfitowała w szereg skupiających się na animacji wydarzeń specjalnych. Wśród nich na szczególną uwagę zasługuje projekcja otwarcia, czyli 10 najlepszych brytyjskich krótkich filmów animowanych nowego wieku w wyborze Jayne Pilling. Sama Jayne na wstępie podkreślała, że wybrane przez nią filmy są smutne, poruszają trudne tematy i jak na animacje, posiadają dużo dialogów. Żaden z tych aspektów nie zmniejszył jednak mojego zachwytu nad wyborem Pilling. Ironiczny i przewrotny Królik, skłaniający do refleksji i zgłębiający meandry ludzkiego umysłu Tato nie żyje, czy też bawiąca się formą Historia miłosna. Nawet najwybredniejsi odbiorcy mogli znaleźć tutaj coś dla siebie. Pięknie zróżnicowanej selekcji dopełniły także nastrojowe Ryby nigdy nie śpią oraz mój faworyt Facet 101. Animacja, która wykorzystując motywy graficzne z początków użytkowania Internetu opowiada o inności, samotności, odrzuceniu, ale także czułości. Taki początek festiwalu mógł zwiastować wyłącznie niezwykle interesującą resztę tygodnia. W jeszcze bardziej ponure i przerażające miejsca zabrały nas animacje chorwackiego Bonobostudio. Przerażający Lewiatan zbudowany z ludzkich postaci sieje chaos i zniszczenie na tle ponurych krajobrazów. Pozór ukazuje niepewność rzeczywistości, a Ta, która mierzy zadaje pytania dotyczące wolności. Gdy widzowie przeglądu skupiali się na smutnej, a wręcz porażającej refleksji, na koniec mogli zobaczyć opowieść o… dzielnym jeżu broniącym swojego domu.
Jayne Pilling zaprezentowała 10 najlepszych brytyjskich krótkich filmów animowanych nowego wieku
Wyjątkowym wydarzeniem było spotkanie z Izabelą Plucińską. Autorka przybliżyła widzom proces twórczy. Na ekranie mogliśmy obserwować powstawanie kadrów konstruowanych z plasteliny. Plucińska szczegółowo opisywała wszystkie etapy i uzasadniała decyzje twórcze. Następnie mieliśmy okazję obejrzeć aż sześć dzieł animatorki. Uwagę zwraca duże zróżnicowanie. W dorobku Plucińskiej znajdziemy bowiem zarówno surowe Popołudnie skupiające się na relacji damsko-męskiej, ale także niezwykle błyskotliwy Seks dla opornych, podczas którego cała sala zanosiła się śmiechem. Pokaz zakończył aż 25-minutowy Esterhazy. Adaptacja książki dla dzieci opowiadającej historię królika szukającego żony została uzupełniona wyśmienitym dubbingiem w wykonaniu m.in. Maciej Stuhra, Marii Peszek, Wiktora Zborowskiego i Zbigniewa Zamachowskiego. Festiwal nie ogranicza się jednak wyłącznie do krótkich form. Podczas Etiudy&Animy mogliśmy zobaczyć także pięć pełnometrażowych filmów animowanych. Na szczególną uwagę zasługują Jaskółki z Kabulu, opowieść o dwóch małżeństwach żyjących w rządzonym przez Talibów Afganistanie. Losy obu par krzyżują się przez nieszczęśliwy wypadek. Film ten porusza do głębi poprzez ukazanie zniewolenia, niesprawiedliwości wobec niepokornych jednostek oraz niespełnionej miłości. Obraz, który na długo pozostaje w pamięci. Kolejny film, o którym chcę wspomnieć porusza formą. Pełen nawiązań do sztuki Ruben Brandt, kolekcjoner jest prawdziwą postmodernistyczną ucztą dla oka. Przedziwne postacie, inteligentny dowcip oraz historia wyjęta z kina akcji miesza się tutaj z dramatem rodzinnym.
Izabela Plucińska
Mniej znaczy więcej
Niekwestionowanym zwycięzcą konkursu etiuda został István Kovács zdobywca Złotego Dinozaura, Don Kichota oraz nagrody jury studenckiego. Ponadto aktorka wcielająca się w główną rolę w Oblężeniu, Vedrana Božinović otrzymała wyróżnienie. W filmie obserwujemy codzienne zmagania bohaterki żyjącej w ogarniętym wojną Sarajewie. Etiuda ta porusza wiele tematów, od samotności, przez wojnę, aż do wykorzystywania seksualnego kobiet. Obraz jest surowy, pozbawiony zbędnego moralistycznego komentarza, naturalistyczny. Łatwo wyczuć, że autor opowiada bliską mu historię. Nic więc dziwnego, że film pozostał w pamięci odbiorców i uzyskał zasłużoną nagrodę. Etiudą znajdującą się na przeciwległym biegunie są Obiecanki cacanki w reżyserii Sophie Linnenbaum. Zdobywca Brązowego Dinozaura jest pełen absurdu i czarnego humoru. Rodzinny wieczór w eleganckiej restauracji zamienia się tam bowiem w groteskową opowieść o wadze danego słowa. Wyróżnienie za kostiumy do Fascinatrix otrzymała Marzena Wojciechowska. Trudno się z tym werdyktem nie zgodzić, jednakże stroje były wyłącznie jednym z elementów tworzących nadzwyczajny świat etiudy Justyny Mytnik. Już sam wybór formy musicalu do ukazania historii kobiety żądnej zemsty jest niezwykle oryginalnym pomysłem, zasługującym na uznanie. Warto także wspomnieć o filmie Żyć pełnią życia w reżyserii Yaroslava Lebedeva. Śledzimy w nim losy ubogiego, lecz niezwykle ambitnego bohatera, który aby zdobyć pieniądze i awansować społecznie jest w stanie użyć najróżniejszych sztuczek. Oryginalna forma i niezwykle realistyczna stylizacja są największymi zaletami tej etiudy.
Przewodniczący jury Janusz Zaorski
Konkurs Etiuda
Nagroda Jury
Jury 26. Międzynarodowego Festiwalu Filmowego Etiuda&Anima w składzie: Janusz Zaorski (przewodniczący), Zoel Aeschbacher, Eugenio Attanasio, Chris Hunt, Andrzej Pągowski po obejrzeniu 29 filmów konkursowych przyznało nagrody:
- Grand Prix – Złoty Dinozaur: Ostrom / Oblężenie / A Siege, reż. István Kovács, Węgry 2018, University of Theatre and Film Arts of Budapest
• Srebrny Dinozaur: Krasiwo żit / Żyć pełnią życia / Living It Up, reż. Yaroslav Lebedev, Rosja 2019, Moscow Film School
• Brązowy Dinozaur: Das Mensch / Obiecanki cacanki / Pinky Promise, reż. Sophie Linnenbaum, Niemcy 2019, Filmuniversität Babelsberg Konrad Wolf
Wyróżnienia:
1) Dla Vedrany Božinović za wspaniale zagraną w filmie Ostrom / Oblężenie / A Siege, reż. István Kovács, Węgry 2018, University of Theatre and Film Arts of Budapest
2) Dla Andrzeja Waldena za rolę w filmie Krzyżówka / The Crossword, reż. Jan Bujnowski, Polska 2019, Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa Telewizyjna i Teatralna w Łodzi
3) Dla Weng Zhongwei za scenariusz filmu Blowing in the Wind / Papierowy samolot, reż. Saito Chong, Tajwan 2019, NTUA Department of Motion Picture
4) Dla Antoniego Komasy-Łazarkiewicza za muzykę do filmu Ukąszenie / Bitten, reż. Helena Oborska, Polska 2019, Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa Telewizyjna i Teatralna w Łodzi
5) Dla Marzeny Wojciechowskiej za kostiumy do filmu Fascinatrix, reż. Justyna Mytnik Polska 2018, Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa Telewizyjna i Teatralna w Łodzi
Wielki Niedoceniony – Nagroda Dyrektora Artystycznego Bogusława Zmudzińskiego:
Życie ze śmierci / A Life from Death, reż. Tuuli Teelahti, Finlandia 2017, ELO Film, School Helsinki
Nagrody pozaregulaminowe
- Nagroda Jury Międzynarodowej Federacji Dyskusyjnych Klubów Filmowych (Fédération Internationale des Ciné Clubs – FICC):
Jury w składzie Sylwia Hamerska, Nora Kruse, Madhurima Barua Sen przyznało nagrody:
Don Kichot: Ostrom / Oblężenie / A Siege, reż. István Kovács, Węgry 2018, University of Theatre and Film Arts of Budapest
Special mention: Tot het einde van de wereld / Do końca świata / Till the End of the World, Holandia 2018, Nederlandse Filmacademie, reż. Florence Bouvy
- Nagroda w postaci aportu rzeczowego w wys. 5 000 PLN dla autora najlepszych zdjęć w gronie polskich etiud studenckich, ufundowana przez firmę Heliograf: Fryderyk Potoczek, Lolo, reż. Michał Piotrowski, Polska 2019, Wydział Radia i Telewizji im. Krzysztofa Kieślowskiego Uniwersytetu Śląskiego
- Nagroda jury studenckiego: Ostrom / Oblężenie / A Siege, reż. István Kovács, Węgry 2018, University of Theatre and Film Arts of Budapest
- Nagroda publiczności:
Krasiwo żit / Żyć pełnią życia / Living It Up, reż. Yaroslav Lebedev, Rosja 2019, Moscow Film School
Tot het einde van de wereld / Do końca świata / Till the End of the World, reż. Florence Bouvy, Holandia 2018, Nederlandse Filmacademie
Dodaj odpowiedź
